Film Valley

Film Valley January 2008
Threes Anna

Ze leidde lange tijd met groot succes het internationale theatergezelschap *Dogtroep*, schreef drie romans en kan na een bevalling van negen jaar eindelijk haar eerste speelfilm aan de wereld tonen. FilmValley sprak met een veelzijdige artiest.

%Waarom ben je overgestapt naar film?
‘In 1994 was ik met Dogtroep bezig aan de voorstelling *Noordwesterwals* toen er een cameraploeg van een VPRO-kinderprogramma langs kwam om er een documentaire over te maken. Ze filmden de voorbereidingen in video en voorstelling op film, en toen dacht ik: wauw! Ik zag opeens het verschil qua beeld tussen de twee. Het jaar daarop heb ik samen met Boris P. Conen van dezelfde voorstelling een korte film gemaakt en wist ik zeker dat ik een speelfilm wilde maken. Het duurde helaas alleen wat langer dan ik had gehoopt! Negen jaar aan een film werken is natuurlijk frustrerend en heel erg lang.
Ik heb het altijd internationaal bedacht. Ik kocht een ticket naar Hollywood en een kaartje naar Bollywood, want daar maken ze de meeste films. In Hollywood heb ik via mijn kennissenkring veel afspraken kunnen maken waarmee ik kon praten. Ik moest natuurlijk weten wat het vak inhield! Maar daar dacht ik ‘dit is niet mijn wereld’, ik sprak alleen maar mensen die teleurgesteld waren, tegen de studios opliepen en geen vrijheid hadden in wat ze wilden maken. Dus toen vloog ik twee weken later naar Bombay en daar kwam ik in een paradijs van vrijheid terecht. Vrijheid in vergelijking met onze arbo-wetten, maar ook vrij om iedereen daar te ontmoeten. Ik heb daar de allergrootste regisseurs ontmoet die er rondlopen. Film is daar net als overal natuurlijk hiërarchisch, maar de mensen waren wel benaderbaar. En terwijl ik in India verbleef was ik al bezig met mijn idee over Zuid-Afrika. Het is dus altijd als een internationale film bedoeld geweest.’

%Universeel verhaal
‘We waren met Dogtroep in 1994 voor het eerst in Zuid-Afrika, als eerste theatergroep die na de culturele boycot het land in kwam. Dat was *mindblowing* voor ons, maar ook voor de Zuid-Afrikanen. Daaruit is een contact ontstaan. Er is ook een grote groep Zuid-Afrikanen, waarvan een groot deel nog nooit hun land of zelfs stad was uitgeweest, naar ons in Nederland gekomen. Daar zag ik een *culture shock* op die veel groter was dan ik ooit had gezien en haat. Haat jegens de witten, maar vooral naar de absolute rijkdom waarin wij leven. Die mensen in shock haatten alles, mij ook omdat ik deel uitmaakte van dit geheel. En omdat ik altijd dingen maak vanuit gevoel en intuïtie en niet uit ratio kwam dat allemaal in de voorstelling, die zo doorweven was van onmacht en conflict dat ik besefte dat ik het niet meer kon vertellen met theater. Hier moest ik een film van gaan maken.
Een maand later verongelukte mijn geliefde (Marco Biagioni, ook collega bij Dogtroep – GvdH), In de schrijf-periode is Zuid-Afrika eigenlijk steeds meer naar de achtergrond geraakt, het hoort bij het allereerste begin, en verdriet en rouw werden veel belangrijker. Daar gaat de film ook over. Ook tijdens mijn onderzoek gingen alle gesprekken met de Zuid-Afrikanen over de dood. De dood is iets dat in Zuid-Afrika dagelijks voorkomt, iedereen had wel een aids-slachtoffer of een vermoord familielid. De film is uiteindelijk geïnspireerd door Afrika, maar gaat er niet over. Het is een universeel verhaal over onmacht.’

%De zoektocht naar de juiste Yusuf
‘Ik wilde een jongetje van tien, maar alle kinderen die je via de agenten kon kunt krijgen wilde ik niet. Ze waren te gelikt, niet echt meer. We hebben toen besloten om op twee manieren te zoeken; de gewone manier en *streetcasting*. De *township* in de buurt van waar we draaiden is een van de meest nare van Zuid-Afrika met de hoogste kinderprostitutie. Een afschuwelijke kleine afgelegen gemeenschap naast een verschrikkelijk stinkende fabriek. Het leek me logisch om daar de zoektocht te beginnen, ook omdat ik een kind zocht dat geschonden was. We hebben op verschillende plaatsen posters opgehangen, en in de buurt van een cultuurcentrumpje dat we voor de casting konden gebruiken liep Yusuf op straat met zijn twee vriendjes. Het was liefde op het eerste gezicht. ‘

Guy van der Hoop