Er is nog steeds geen goed huis voor me gevonden en beneden staan al mijn gepakte tassen. ‘Oldenzaal, here I come!’ Ik doe nu wel stoer, maar wat ga ik daar in ’s hemelsnaam doen? Waarom heb ik ja gezegd, waarom ga ik me een maand lang opsluiten in een stadje dat ik helemaal niet ken?
Zeven weken geleden, ik was aan het werk in Bombay, kreeg ik een e-mail waarin onder meer stond: ‘Zou jij, als kunstenaar, één maand in de gemeente Oldenzaal onderzoek willen verrichten?’ Oldenzaal? Ik had er wel eens van gehoord. Was dat geen stadje ergens in het oosten van het land? De brief ging verder: ‘Centraal hierbij staat de vraag wat het specifieke karakter van Twente is (Ha, het ligt dus in Twente!) en hoe dit een rol kan spelen in het ontwikkelen van een perspectief op de toekomst van Twente. Het onderzoeksthema is: de cultuurhistorische betekenis van Oldenzaal als knooppunt van internationale verbinding. Graag zo spoedig mogelijk bericht.’
Buiten mijn huis klonken die dag de toeterende riksja’s opeens harder. Twente was meer dan duizenden mijlen ver, laat staan Oldenzaal. Ik snapte niks van deze e-mail. Waar hadden deze mensen het over? Wat wilden ze van mij? Ik zocht Oldenzaal op het internet terwijl ik uit mijn raam keek naar een bedelend kind dat zich over de straat voortsleepte omdat het geen benen had. Naar de koe die rustig voortkuierde tussen de eindeloze stroom toeterend verkeer. Naar de moeder die haar baby stond te wassen in het open riool. Ik las: Oldenzaal heeft een mooi, compact en veelzijdig centrum met meerdere winkelstraten. U vindt er twee grote overdekte winkelcentra én volop parkeergelegenheid. Oldenzaal als winkelstad is knus, overzichtelijk, vriendelijk en tegelijk ook heel compleet.
En nu ben ik onderweg naar het overzichtelijke, complete Oldenzaal. Waarom? Omdat ik de waarheid wil weten over die knusheid en die vriendelijkheid. Omdat ik niet geloof dat het compleet ís. Omdat ik wil weten waaruit die internationale verbindingen bestaan, behalve de Duitse grens om de hoek. Omdat ik twijfel aan de cultuurhistorische betekenis: is er meer dan een markt met een paar oude gevels en een basiliek?
Ook ga ik omdat ik mijn eigen land eigenlijk helemaal niet zo goed ken. Omdat ik niet weet wat het is om in een stad te wonen met een ‘veelzijdig centrum met meerdere winkelstraten’. Zal ik er vereenzamen, zal ik paranoia worden van de sociale controle, zal ik Breezers bij de tv gaan lurken? Nee, waardoor ga ik me laten verrassen? Oldenzaal, here I come!